Όταν ήμουνα παιδί είχα τρέλα με τα διηγήματα. Αγαπημένα μου τα της Ρωσικής λογοτεχνίας, της προεπαναστατικής, και κυρίως του Τσέχωφ. Το πιο συναρπαστικό, ειδικά σε αυτά τα διηγήματα, είναι οι διάλογοι, όπου άλλα λέγονται εντός του διηγήματος, αλλιώς τα εννοούν οι "ήρωές" τους και πολύ διαφορετικά "ερμηνεύονται" από τον αναγνώστη (χάρη στη δεξιοτεχνία του συγγραφέα).
Θυμάμαι (νομίζω σε κάποιο διήγημα του Τσέχωφ) τον έντονο και εκ πρώτης όψεως αδικαιολόγητα εριστικό διάλογο που είχε ένας ταλαίπωρος και άστοχος γιατρός (που μάλλον νιώθει ενοχές, εκ των υστέρων) με έναν πατέρα (όψιμα ευσυνείδητο) που έχασε το παιδί του. Συζητάνε για ένα φαινομενικά "άσχετο θέμα" (αφου κανείς τους δεν τολμά να πει τα πράγματα με το όνομά τους), μέσα σε μια ατμόσφαιρα βαριά, "φθινοπωρινή", η οποία ωστόσο φωτίζει ακόμη και τις πιο σκοτεινές γωνιές της ανθρώπινης απόγνωσης.
Την ίδια τεχνική (αλλά με χαρωπά χρώματα) χρησιμοποιεί και ο Παπαδιαμάντης στήν "ΤΡΕΛΗ ΒΡΑΔΕΙΑ", στο διάλογο ανάμεσα στους γλεντζέδες που μεθύσαν και τραγουδούν (συνοδευόμενοι από Γύφτους μουσικούς) αφενός, και στους χωροφύλακες που πάνε τάχα να συμμαζέψουν τους φωνασκούντες διασκεδαστές, αφετέρου. Μόνο που εδώ, η απλοϊκή στιχομυθία ενσαρκώνεται μέσα σε μια ατμόσφαιρα "ανοιξιάτικη", ανέμελη, η οποία εκτός του ότι χαρίζει πλούσιο γέλιο στον αναγνώστη, επιπλέον αποκαλύπτει το άλλο αντίδοτο στη μιζέρια της φτώχειας ή της απελπισίας: τη λύτρωση μέσα από την ξεγνοιασιά και το τραγούδι.
Θέλω να πω, κάποτε τα παλαιά δεδομένα δεν σβήνουν, αλλά ανασημασιοδοτούνται, αναβιώνουνε μέσα μας "αλλιώς". Προχτές για παράδειγμα, έτυχε να ξαναδιαβάσω "αλλιώς" το "Αξιον Ετσι . "Αλλιώς" ακούστηκαν μέσα μου οι στίχοι: "Οδηγέ των ακτίνων / Αγύρτη που γνωρίζεις - το μέλλον μίλησέ μου / Που να βρω την ψυχή μου - το τετράφυλλο δάκρυ!"
Το ίδιο (αλλά από την ανάποδη) συμβαίνει και με τα επαναλαμβανόμενα γλωσσικά ολισθήματα της κόρης μας, που κάποτε μας λυπούσαν, αλλά τώρα ηχούν πολύ διασκεδαστικά:
--- Μαμά, θέλω σοκολάτα με... φούρνο. [Εννοεί σοκολάτα ψημένη στο φούρνο, ένα νέο γεύμα της Κετ. Δίαιτας]
- Καλή μου, "σοκολάτα στο φούρνο", πρέπει να λέμε. (την διορθώνει)
---- Οχι, εγώ θέλω σοκολάτα με... φουρνο! (επαναλαμβάνει η μικρή με πείσμα)
- Καρδούλα μου, ο φούρνος δεν τρώγεται! (εκλιπαρεί, η μαμά)
--- Τρώγεται, μαμά, τρώγεται!
Καλησπέρα σας - πολλά φιλιά - Κάπα
