Οι δυο γιαγιάδες που αγάπησα

Προπολεμικά, έδινε κι έπαιρνε ο θεσμός τού ψυχογιού ή τής ψυχοκόρης: μια φτωχή οικογένεια παρέδιδε το αγοράκι ή το κοριτσάκι τους σε κάποια σχετικά ευκατάστατη οικογένεια με την ελπίδα ότι οι "θετοί" γονείς, για αντάλλαγμα στις μικροδουλειές του, θα του πρόσφεραν μια κάποια προοπτική μετά την ενηλικίωσή του.

Αν ήταν κορίτσι (που έπλενε, σκούπιζε και μαγείρευε), στα δέκα οχτώ τού έδιναν ένα ποσό για προίκα ή και το πάντρευαν, Εκτός αν ερχόταν ο πατέρας της, έπαιρνε τα λεφτά και την πετούσε στο δρόμο...

Αν ήταν αγόρι τού πρόσφεραν θέση στην επιχείρηση ή μαθητεία σε κάποια Τέχνη ή Σπουδή ή τον κρατούσαν δούλο στα χωράφια εφ΄ όρου ζωής. (Γι΄αυτό συχνά τις ψυχοκόρες και τούς ψυχογιούς τούς αποκαλούσαν αντιστοίχως "δούλα" και "χαμάλη", ή "κόρη" και "λεβέντη", ανάλογα με το ποιόν τής εκάστοτε οικογενείας.)

Κλασικό (και όχι πολύ σπάνιο) παράδειγμα τυχερού ψυχογιού αποτελεί ο πατέρας τού "αυτοβιογραφούμενου" ιστορικού Γιώργου Δερτιλή, που ως ψυχογιός μαθήτευσε σε οικογένεια σαράφηδων, έγινε χρυσοχόος και παντρεύτηκε την κόρη τού θετού του πατέρα, μαζί και την περιουσία της, εξ ου και η αστική καταγωγή τού ιστορικού Δερτιλή!

Προπολεμικά είχε και η γιαγιά μου μία ψυχοκόρη που την καλοπάντρεψε. Χρόνια αργότερα μάς χτύπησε την πόρτα μία καλοστεκούμενη εξηντάρα κι όταν αντάμωσαν με τη γιαγιά...

Κάπως έτσι (κι αφού δεν είχα πατέρα τής προκοπής) βρέθηκα με δύο γιαγιάδες. Με δυο υπέροχους ανθρώπους. Η μία με μεγάλωσε και η... θετή με σπούδασε, μ΄ έκανε δηλαδή ψυχογιό της! Κι οι δυο μαζί με αναστήσανε, έτσι νιώθω, εξ ου και ο απέραντος σεβασμός (και η συγκίνηση) που αισθάνομαι όταν με επισκέπτονται οι γιαγιάδες μαθητών και φοιτητών, ζητώντας μου μικροχάρες.

Ο Φώτης λέει πως αν κάποιος έχει μέσα του αγωγή, αγάπη και σεβασμό, βρίσκει χίλιες δυο προφάσεις για να αγαπήσει και να σεβαστεί τον "άλλον". 

Όπως και το αντίθετο: αν είναι μέσα του ξεδιάντροπος, αγνώμων και ασεβής, πάλι βρίσκει χίλιες δυο δικαιολογίες για να συμπεριφερθεί ρατσιστικά και βέβηλα.

Με εκτίμηση,

Κάπα

Σχόλιο στο κείμενο του αγαπημένου μας φίλου Νίκου Δήμου "Το Ραμολί;"