Η καταστροφή της Ελλάδας και η ευθύνη των "καθεστωτικών" διανοουμένων - Υστερόγραφο για τον Πέτρο Μάρκαρη

Στις αρχές του ΄80 αναζητούσαμε, παράλληλα με τα "εισαγόμενα" πρότυπα της εποχής (όπως οι Ντώκινς, Ράσελ, Πόπερ, Τόμας Κουν, Χάμπερμας, Αλτουσέρ, Φουκώ, Ρολάν Μπάρτ, Ουμπέρτο Έκο) και τα εγχώρια. Τα βρήκαμε στο βαθύ απλανές βλέμμα τού στοχαστικού Κωνσταντίνου Τσουκαλά, στην ηπιότητα του ήρεμου Νίκου Μουζέλη, στην εμβρίθεια του σοβαρού Δημήτρη Τσάτσου, στην αυστηρότητα τού οξύθυμου Δημήτρη Μαρωνίτη, στον επαγγελματισμό τού "δυτικού" Γιώργου Δερτιλή, στη σεμνότητα του άξιου Θάνου Βερέμη κοκ.

Παρακολουθούσαμε το έργο τους με πάθος. Θέλαμε να τους μοιάσουμε. Έξι εφτά γλώσσες ήξερε ο συχνά στρυφνός αλλά τόσο καταδεκτικός Τσουκαλάς, με πρωτότυπα έργα στα γαλλικά, τα γερμανικά, τα αγγλικά και τα ελληνικά, φυσικά. Διαπρεπής ήτανε και ο "απλοϊκός" Μουζέλης στο LSEC ενώ ο Δ. Τσάτσος είχε αναγνωριστεί πανευρωπαϊκά για το γερμανόγλωσσο έργο του στο Συνταγματικό Δίκαιο, όσο για τον Δ. Μαρωτίτη, ελάχιστοι μπορούν να αμφισβητήσουν της αξιότητα στην Κλασσική Φιλολογία όπως και στην Ιστορία του γαλλοτραφούς Δερτιλή.

Πώς λοιπόν να μην μάς θαμπώσει ο ήλιος τους, πίσω από το οποίο λάνθανε ο καστοριαδικός σκεπτικισμός και ο στοχασμός του αυτοκτονικού Πουλατζά με το διαχρονικό "Ο Σοσιαλισμός ή θα είναι δημοκρατικός ή δεν θα υπάρξει";

Οπότε κάναμε πως δεν βλέπαμε όταν οι τρεις πρώτοι εντάχθηκαν στο τότε φαινομενικά αειθαλές ΠΑΣΟΚ. Τους συγχωρέσαμε λέγοντας "Τσουκαλάς είναι αυτός, γνωρίζει τα πάντα για τη σύσταση τού Ελληνικού Κράτους, άρα μπορεί να κάνει τη διαφορά. Μουζέλης είναι ο άλλος, έχει εντρυφήσει στα του περιφερειακού καπιταλισμού, Δημ Τσάτσος είναι εκείνος, θα φέρει την απλή αναλογική" κλπ κλπ.

Στο τέλος, αυτό που συνέβη ήταν να πάψουν να μιλάνε. Ξέρανε και βλέπανε ότι η χώρα πάει κατά διαόλου. Όμως είχαν βολευτεί στα αξιώματα και το έριξαν στην αυτολογοκρισία ή στη φαιδρολογία. Θυμάμαι ολόκληρος Δημήτρης Τσάτσος καταδεχόταν να παραπονιέται πως ο (υποδεέστερος) Κατηφόρης τον συκοφαντούσε στον πρωθυπουργό (τότε ήταν ο Σημίτης) ώστε να τον αποκλείσει από...  

Κι όταν ένας εξωθεσμικός διανοούμενος της εποχής δημοσίευσε μια αλληγορία ( Πλους ‘90 | Άρθρα | Protagon) πριν 25 χρόνια, όπου κατέγραφε με μαθηματική ακρίβεια την επερχόμενη πολυδιάσταστη πτώχευσή μας, όλοι τους τον λοιδορούσαν ως κινδυνολόγο ή απλώς τον προσπερνούσαν αδιάφορα. 

Με εκτίμηση,

Κάπα

ΥΓ. Ο γνωστός συγγραφέας Πέτρος Μάρκαρης αναρωτήθηκε σε πρόσφατο άρθρο του γιατί η Βουλή των Ελλήνων γέμισε πανεπιστημιακούς. Αν είχε σκεφτεί να συγκρίνει τα έσοδα των βουλευτών με τους μισθούς και τις συντάξεις πείνας των πανεπιστημιακών, θα είχε γλιτώσει την... ανάλυσή του.